Anaf i’r pen
Amcanion dysgu
- Dysgu sut i adnabod pan fydd rhywun wedi cael anaf i’r pen
- Dysgu’r camau allweddol i’w cymryd pan fydd rhywun wedi cael anaf i’r pen v
- Ymarfer rhoi’r camau allweddol ar waith mewn sefyllfa hysbys drwy sesiwn chwarae rôlYmarfer rhoi’r camau allweddol ar waith mewn sefyllfa hysbys drwy sesiwn chwarae rôl
- Rhannu rhywbeth creadigol er mwyn rhoi gwybod i bobl eraill sut gallan nhw helpu rhywun ag anat i'r pen
Oes gennych chi ID dysgwr?
Mewngofnodi i gadw a thracio eich canlyniadau
Cliciwch drwy’r sleidiau isod i wylio’r ffilm
Mae Nick a Simon yn chwarae badminton. Mae Simon yn syrthio ac yn taro ei ben ar fainc. Mae angen help ar Simon ac mae Nick yn gwybod beth i’w wneud.
Nesaf
Mae Simon a minnau’n aml yn chwarae badminton gyda’n gilydd – mae’n ymarfer caled ac yn hwyl. Roedden ni’n ymarfer ar gyfer gêm i barau pan lamodd Simon i achub pwynt.
Nesaf
Syrthiodd yn galed – gan daro ei ben ar fainc y gampfa ar y ffordd i lawr. Roedd yn edrych fel cwymp cas felly es i draw yn syth i weld a oedd e’n iawn.
Nesaf
Dywedodd Simon fod ei ben yn brifo ac y gallai deimlo lwmp yn codi. Greda i ei fod yn brifo ar ôl taro ei ben fel yna. Ond nid oedd wedi torri ei hun ac nid oedd yn ymddangos ei fod wedi cael ei frifo yn unman arall.
Nesaf
Fe wnes i lapio’r pecyn iâ yn fy nghrys-t sbâr a dweud wrtho am ei ddal yn ofalus yn erbyn y chwydd ar ei ben.
Nesaf
Fe wnes i ffonio ei chwaer Lucy i weld a allai hi ddod i’w nôl. Wrth i ni aros iddi gyrraedd, roeddwn i’n dal i siarad gyda Simon.
Nesaf
Roeddwn i eisiau ei gysuro a gwneud yn siŵr nad oedd yn ddryslyd nac yn dechrau teimlo’n sâl neu’n benysgafn. Roeddwn i’n gwybod bod y rhain yn arwyddion y gallai ei anaf i’w ben fod yn fwy difrifol.
Nesaf
Pan gyrhaeddodd Lucy, dywedais wrthi beth oedd wedi digwydd. Fe wnes i hefyd roi gwybod iddi beth oedd yr arwyddion o anaf mwy difrifol i’r pen er mwyn iddi allu cadw llygad ar Simon gartref.
NesafPam mae’n bwysig rhoi rhywbeth oer ar anaf i’r pen?
Os oes gan rywun anaf difrifol i’r pen, beth yw rhai o’r arwyddion y gallai eu dangos?
Cymryd camau: Os oes rhywun wedi cael anaf i’w ben, rhowch rywbeth oer ar yr anaf.
Cychwyn etoBeth i’w wneud os bydd rhywun wedi cael anaf i’r pen
Cam 1
Efallai fod yr unigolyn wedi taro ei ben. Efallai y bydd ei ben yn brifo, efallai y bydd ganddo gur pen ac efallai y bydd chwydd yn ymddangos ar ei ben.
Cam 2
Gofynnwch i’r person orffwys a rhoi rhywbeth oer ar yr anaf (e.e. bag o lysiau wedi’u rhewi wedi’i lapio mewn lliain sychu llestri).
Cam 3
Os bydd yn mynd yn gysglyd, yn chwydu neu’n ymddangos fel pe bai wedi drysu, ffoniwch 999.
Beth i’w wneud os bydd rhywun wedi cael anaf i’r pen
Dysgu
Mae’r gweithgareddau hyn yn helpu pobl ifanc i ddysgu beth i’w wneud pan fydd rhywun wedi cael anaf i’r pen.
0.4mb
Anaf i’r pen – gweithgaredd dysgu
0.1mb
Anaf i’r pen – arweiniad sgiliau dysgwyr
Ymarfer
Mae’r gweithgareddau hyn yn helpu pobl ifanc i ymarfer sut i helpu rhywun sydd wedi cael anaf i'r pen.
0.4mb
Ymarfer y sgìl cymorth cyntaf
0.2mb
Anaf i’r pen - Ymarfer: Cardiau chwarae rôl
Lawrlwytho Anaf i’r pen - Ymarfer: Cardiau chwarae rôl (PDF)
Rhannu a chofio
Mae’r gweithgareddau hyn yn helpu pobl ifanc i gofio’r camau allweddol a rhannu eu gwybodaeth ag eraill.
Neu ewch i...
Trawiad ar y galon
Dysgu sut i helpu rhywun sy’n cael trawiad ar y galon
Helpu eraill
Cyfle i ddysgu am effaith y gwyliwr, yr hyn sy'n cymell pobl i helpu a rhinweddau'r bobl sy'n gweithredu.
Diogelwch a lles
Cyfle i ddysgu ac i ymarfer sut i gadw’n ddiogel, defnyddio sgiliau ymdopi a gofalu am eich llesiant wrth helpu pobl eraill.